Als de verbranding van je motor niet goed op gang komt dan kan dit komen door je bougie. Vaak merk je deze verminderde prestatie aan een slechte gasrespons of een stotterende motor. Zo gek is dat niet dat je een bougie misschien wat vaker moet vervangen, want je bougie wordt tijdens het verbrandingsproces blootgesteld aan hoge temperaturen en een flinke druk. We vertellen je in deze blog meer over:
> Wat een bougie is
> Welke bougie heb ik nodig
> Hoe je kunt controleren dat de bougie versleten is
> Hoe vaak je een bougie moet vervangen
> Hoe je een bougie kunt vervangen
Wat is een bougie?
Een bougie bestaat uit twee metalen contacten. Dit wordt elektrode genoemd. Wanneer deze onder hoge spanning worden gezet ontstaat er een vonk. Deze vonk zet de verbranding in de motor in werking. Als de vonk gegeven is daalt de spanning zodat de verbranding op gang kan komen, dit noemen we de brandspanning. Het laagje benzine rond de elektroden van de bougie vliegt in brand en steekt het volgende laagje brandstof aan. Zo loopt de verbranding regelmatig door de verbrandingskamer heen: het vlamfront.
Welke bougie heb ik nodig?
In de basis geldt de regel: hoe hoger het aantal toeren, hoe hoger de hittegraad van de bougie. Is de hittegraad van de bougie te hoog voor het aantal toeren, dan kan de bougie vetslaan en zal er geen vonkoverbrenging plaatsvinden. Naast de hittegraad zijn er nog een aantal andere factoren om rekening mee te houden. Elke bougie heeft een letter/cijfer combinatie. We leggen hier uit wat dit betekent:
Schroefdraaddiameter / maat zeskant sleutel
Dit geeft de nominale schroefdraad diameter aan. Bij een 4-takt zal deze smaller zijn omdat de cilinderkop kleppen bevat, hierdoor is er minder ruimte. Een 2-takt cilinderkop heeft geen kleppen, waardoor het gat vaak groter is.
Constructie
Straling kan impact hebben op een goed lopende motor. Tegenwoordig hebben daarom de meeste bougies een verbeterde storingsweerstand, vaak aangegeven met ‘pr’. Maar ook andere technologieën kunnen de werking van de bougie een upgrade geven.
Hittegraad
Zoals hierboven al genoemd is dit de basis. De juiste hittegraad zorgt voor een optimale overbrenging. Matcht de hittegraad niet met het aantal toeren, dan zal de bougie oververhit raken of vet slaan.
Schroefdraadlengte
De schacht van de bougie kan kort of lang zijn, ook dit is afhankelijk van het type cilinderkop.
Constructiekenmerk
Het uiteinde van de bougie is een belangrijk onderdeel. Hier wordt aangegeven of de overbrenging bijvoorbeeld 1 of 2 elektroden bevat.
Als laatste hebben sommige bougies een einddopje, dit heet een SAE. De bougie klik je namelijk op een bougiedop. Een bougiedop heeft een groot of klein gat. Heeft de bougiedop een groot gat, dan heb je een bougie met einddopje nodig zodat het goed kan vastklemmen. De meeste bougies worden geleverd met een afneembaar SAE moertje, zodat je de bougie kan gebuiken voor een bougiedop met klein en groot gat. Een bougie met constructiekenmerk “B” heeft een vast SAE die niet afneembaar is. Let hier goed op tijdens het bestellen van jouw nieuwe bougie.
Naast een bougie heb je dus ook een passende bougiedop nodig. De bougiedop maakt de verbinding met de bobine en bougiekabels. Ook bougiedoppen zijn er in veel soorten en maten. De vorm (hoek) wordt bepaald door hoe je bougie in de cilinder geplaatst is. Een rode bougiedop wordt vaak alleen op het circuit gebruikt, deze hebben een lagere weerstand waardoor je een nog beter vonk krijgt.
Wat zegt de kleur van een bougie over de afstelling van je scooter of brommer.
Een goed werkende bougie herken je aan de koffiebruine kleur, de bougie bereikt dan de juiste temperatuur. Is je bougie wit dan is de verbranding te heet. Dit betekent dat het mengsel uit de carburateur te arm is en dat de sproeier dus te klein is. Is de bougie donkerbruin of zwart? Dan is het het mengsel te rijk en dien je een kleinere sproeier te monteren. Heeft je bougie dus niet die koffiebruine kleur, controleer dan altijd eerst de afstelling van de carburateur. Loopt je motor daarna nog steeds niet goed? Dan is de kans groot dat je bougie aan vervanging toe is.
Hoe zie je dat de bougie versleten is?
Net als veel andere onderdelen slijt ook een bougie. De elektrode van de bougie wordt na verloop van tijd door de hitte steeds dunner. Dit zorgt ervoor dat de bougie minder goed zal werken. Je scooter of brommer kan dan tijdens het rijden beginnen met stotteren, moeilijk starten of helemaal niet starten.
Hoe vaak moet je de bougies vervangen?
Vaak wordt aangeraden om bij elke onderhoudsbeurt je bougie te vervangen. Dit is om de 3000 of 6000 km, afhankelijk van het type scooter of brommer. Het is een belangrijk onderdeel van het verbrandingsproces en daarom ook heel belangrijk dat het goed werkt. Wanneer je te lang door blijft rijden met een haperende motor kan dit op lange termijn veel schade aan de motor opleveren. Gemiddeld liggen de kosten van een bougie tussen de 4 en 20 euro. Wanneer je de gehele motor moet gaan vervangen liggen de kosten aanzienlijk hoger.
Hoe kun je je bougie vervangen?
> Zorg dat de motor uitstaat en is afgekoeld
> De bougie vind je vaak achter de motorkap
> Verwijder de Bougiedop.
> Draai de bougie met een bougiesleutel (linksom) los
> Plaats de nieuwe bougie en draai deze eerst met de hand in de cilinderkop, waarna je deze met een bougiesleutel (rechtsom) vast draait. Let daarbij op dat je de bougie niet te strak vast draait. “vast is vast”
> Sluit vervolgens de bougiekabels in de juiste volgorde weer aan.